Bardzo duży obszar obejmujący gminy dwóch województw (podkarpackiego i świętokrzyskiego) i czterech powiatów: tarnobrzeskiego, stalowowolskiego, sandomierskiego i niżańskiego oraz miasto na prawach powiatu Tarnobrzeg. Jest położony w północno-zachodniej części woj. podkarpackiego i południowo-wschodniej woj. świętokrzyskiego.
MOF Czwórmiasta w liczbach:
| Liczba mieszkańców | 266 055 |
| Liczba gmin | 17 |
| Powierzchnia (km2) | 1920 |
| Liczba miejscowości | 217 |
Obszar odznacza historycznie dużym znaczeniem gospodarczym w skali całego kraju, a obecnie regionu. Cechuje się także ważnymi z punktu widzenia przyrody oraz kultury walorami turystycznymi. Powstał z połączenia obszarów funkcjonalnych czterech miast, w tym Tarnobrzega i Stalowej Woli, będących ośrodkami subregionalnymi dla północnej części woj. podkarpackiego.
Obowiązujące dokumenty i strategie:
- Program Strategiczny Rozwoju Transportu Województwa Podkarpackiego do roku 2023
- Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Województwa Podkarpackiego
- Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego dla Gminy Stalowa Wola na lata 2016 – 2023
- Strategia Rozwoju Elektromobilności w Gminie Stalowa Wola na lata 2020 – 2036
- Strategia Rozwoju Miasta Tarnobrzega do 2030 roku
- Strategia Rozwoju Miasta Sandomierz na lata 2015–2025
Przyszły SUMP będzie musiał być spójny z wyżej wymienionymi dokumentami.
Główne zainteresowane strony (przykłady):
| Jednostki samorządu terytorialnego realizujące wspólną strategię ponadlokalną | Miasto Tarnobrzeg, Gmina Baranów Sandomierski Gmina Gorzyce, Gmina Grębów, Gmina Nowa Dęba. Gmina Sandomierz, Gmina Dwikozy, Gmina Obrazów, Gmina Samborzec, Gmina Wilczyce, Gmina Stalowa Wola, Gmina Bojanów, Gmina Pysznica, Gmina Zaleszany, Gmina Zaklików Gmina Radomyśl nad Sanem Gmina i Miasto Nisko. |
| Zarządcy dróg | Rejon Dróg Miejskich Sp. z o.o., Zarząd Dróg Powiatowych z siedzibą w Samborcu, Podkarpacki i Świętokrzyski Zarządy Dróg Wojewódzkich, Zarząd Dróg Powiatowych w Stalowej Woli, UM Stalowa Wola, UM Sandomierz, GDDKiA |
| Organizacje pozarządowe | Lokalne Grupy Działania Lokalne Stowarzyszenia, np. Seniorów, Gospodyń Wiejskich, Przedsiębiorców Liga Ochrony Przyrody (Tarnobrzeg) Lokalna Grupa Działania, Nowa Dęba Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Tarnobrzeg Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, Oddział w Tarnobrzegu Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Oddział Miejski „Siarkopol” w Tarnobrzegu Tarnobrzeska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Stowarzyszenie ESTEKA Tarnobrzeskie Stowarzyszenie Inicjatyw Artystycznych „FRAM” Fundacja Ośrodek Promowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu Miejska Rada Seniorów, Stalowa Wola Miejska Rada Kobiet, Stalowa Wola Młodzieżowa Rada Miasta, Stalowa Wola Podkarpackie Stowarzyszenie Przewoźników Drogowych w Agatówce, Klub Kolarski “Sokół” Stalowa Wola, Automobilklub Stalowa Wola, Rowerzyści Ze Stali Polski Klub Ekologiczny „Przyjaciele Ziemi” Regionalna Izba Gospodarcza, Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców Miejski Dom Kultury Stalowa Wola |
| Instytucje edukacyjne | Szkoły podstawowe, Szkoły średnie, zespoły szkół ponadpodstawowych i zespoły szkół technicznych, Filie uczelni wyższych, Państwowa Uczelnia Zawodowa im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu, Centrum Edukacji Zawodowej w Stalowej Woli |
| Przedsiębiorcy i instytucje | Przedstawiciele lokalnych firm i instytucji |
| Mieszkańcy – liderzy społeczny | Przedstawiciele mieszkańców |
Charakterystyka systemu transportowego:
- System transportowy Czwórmiasta opiera się na trzech podsystemach transportu miejskiego (Tarnobrzeg, Sandomierz, Stalowa Wola), zorganizowanym transporcie publicznym w powiatach stalowowolskim i niżańskim oraz kilkudziesięciu nieskoordynowanych przedsiębiorstwach świadczących usługi przewozowe w zakresie zbiorowego transportu pasażerskiego.
- Miasta w ramach Obszaru Funkcjonalnego Czwórmiasta obecnie inwestują w poprawę dostępności i modernizację infrastruktury własnych systemów transportowych. Zarówno Tarnobrzeg, jak i Sandomierz poczyniły postępy w zapewnianiu dostępności systemów transportu publicznego dla osób z niepełnosprawnościami. W Tarnobrzegu wszystkie autobusy w systemie komunikacji miejskiej są niskopodłogowe. 85% przystanków autobusowych jest przystosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W Sandomierzu od 2020 r. wprowadzono 6 nowych autobusów, a obecnie ponad połowa wszystkich autobusów w mieście jest niskopodłogowych.
- Stalowa Wola poczyniła znaczący krok w kierunku zrównoważonego rozwoju środowiska, wprowadzając autobusy elektryczne.
- Pomiędzy głównymi ośrodkami miejskimi Inicjatywy Czwórmiasto istnieją intensywne powiązania komunikacyjne, o czym świadczy relatywnie wysoki poziom mobilności pracowników i osób uczących się.
- Wzmocnienie powiązań transportowych wewnątrz obszaru będzie skutkować jeszcze większą integracją gospodarczą obszaru.
Potrzeby obszaru funkcjonalnego:
- Poprawa dostępności obszarów peryferyjnych OF Inicjatywy Czwórmiasto
- Podniesienie częstotliwości kursowania transportu publicznego,
- Integracja różnych środków transportu publicznego poprzez budowę nowych węzłów przesiadkowych w różnych miejscach obszaru funkcjonalnego (kolej, autobus miejski, autobus podmiejski),
- Wprowadzenie rozwiązań w kierunku integracji taryfowej różnych środków transportu publicznego, w szczególności wśród licznych przewoźników prywatnych – preferując rozwój systemu stworzonego w powiatach stalowowolskim i niżańskim,
- Rozwój transportu niskoemisyjnego poprzez modernizację taboru autobusowego.
Ocena potencjału instytucjonalnego:
- Porozumienie między Tarnobrzegiem, Stalową Wolą, Niskiem i Sandomierzem zawarto w 5 kwietnia 2019 r. Przesłanką do zawiązania partnerstwa było nawiązanie współpracy i realizacja wspólnych przedsięwzięć służących rozwojowi miast i Regionu, w tym również wspólne poszukiwanie możliwości finansowania tych przedsięwzięć ze środków krajowych oraz funduszy europejskich. Stowarzyszenie Czwórmiasto zostało formalnie zarejestrowane w KRS.
Ciekawostki:
- Inicjatywa Czwórmiasto jest efektem oddolnego procesu współpracy wspieranego i prowadzonego przez samorządy.
- Obszary współpracy obejmują m.in. mobilność, ochronę środowiska, kulturę i edukację.